Leermateriaal

Payout ratio (Anglicisme)
Verhoudingsgetal  dat aangeeft hoeveel van de nettowinst uitgekeerd wordt aan de eigenaren/aandeelhouders als dividend. {financiering, beleggen}Payout-ratio = uitbetaalde nettowinst/ nettowinst of cashdividend/nettowinst

Parallellisatie:  
een bedrijf brengt meerdere producten bijeen die in dezelfde bewerkingsfase bevinden, {marketing}

Passiva
Alle posten aan de creditzijde van de balans {Interne Verslaggeving en Externe Verslaggeving}. Zie ook: www.bedrijfseconomische-modellen.nl.
Alleen de posten van het vreemde vermogen (de schulden) op de balans. 

Perceptie
Hoe een persoon een product of reclameboodschap ziet en dus de informatie op zijn manier ziet of verwerkt.
Voorbeeld:Volvo heeft voor de ene een saaie oude uitstraling, terwijl het voor een ander persoon een luxe merk auto is.

Permanent selling 
Verlengen van de contract- en afnameperiode{marketing}

Persoonlijkheid 
Imands essentiele eigenschappen , datgene wat een individu uniek maakt.{marketing}

Portfolio 
Map waarin een verzameling documenten bewaard wordt bijvoorbeeld  een aantal klanten (accounts) , diploma's, studiepunten, en dergelijke.{marketing}

Portfolio analyse 
Het grondig bekijken van de verschillende producten of bedrijfsonderdelen (business units) om te komen tot een samenhangende investeringsstrategie Zie Boston Consultancy Group (stars, cashcows, questions mark, dog,)  , rekening houdende met de beschikbare investeringsruimte.{marketing}

Positionering 
Het verkrijgen van een plaats in de gedachten van klanten van een organisatie of product ten opzichte van concurrenten {marketing}
zie uitleg marketing.

Post
Financieel feit dat in de boekhouding moet worden opgenomen.
Bedrag dat in de boekhouding staat vermeld.
Synoniem: boekingspost
Gestandaardiseerde vorm om te vermelden welke grootboekrekeningen debet en welke credit geboekt moeten worden.
Synoniem: journaalpost. 

Precariorechten
Recht om openbare grond tijdelijk te gebruiken, bijvoorbeeld terrassen of display aan een gebouw.
Voor deze rechten betaal je vaak aan de gemeente een belasting genaamd: precariorechten. {belasting}

Preferente aandelen
Preferente aandelen zijn aandelen met een eerste recht bij winstdeling, liquidatie of recht tot benoemen van bestuurders (prioriteitsaandeel). {financiering}
Misconceptie: prioriteitsaandeel: dit heeft alleen betrekking op zeggenschap.

Preferente vorderingen
Vorderingen op een ondernemer of onderneming die voortvloeien uit een faillissementsprocedure en die gebaseerd zijn op een voorkeursrecht bij de verdeling van de binnenkomende gelden. Zij volgen na de boedelvorderingen, maar hebben vanwege een onderpand of een andere wettelijke regeling voorrang op de concurrente vorderingen. voorbeeld: Schuld aan belastingdienst is een preferente crediteur die voor andere crediteuren gaat.

Prestatie
Resultaat van een actie.
Actie of gedrag die belangrijk is voor het behalen van organisatiedoelstellingen.
Actie of gedrag van een persoon al naar gelang zijn bekwaamheid om bij te dragen aan het behalen van organisatiedoelstellingen.
Misconceptie: productiviteit.
 
Prestatiebeheersing
Management gericht op het motiveren, richten, sturen en begeleiden van werknemers in de organisatie zodat zij een effectieve bijdrage aan de belangrijkste doelen van de organisatie leveren. Aspecten die beheerst moeten worden, zijn: proces om doelstellingen te formuleren, proces om strategieën vast te stellen, normen en targets om de processen te meten, beloningssysteem en informatiestromen.

Prestatiebeheersingssysteem
Samenstel van maatregelen dat erop gericht is om na te gaan of de doelstellingen van een organisatie behaald worden. Elke organisatie stelt dus zijn eigen prestatiebeheersingssysteem samen op basis van uiteenlopende instrumenten die beschikbaar zijn.

Prestatiebeloning
Prestatiebeloning is een vorm van flexibel belonen waarbij voor een prestatie die boven een uniform vastgestelde norm ligt, een premie wordt betaald, of het loon wordt verhoogd (Dan Dale).

Prestatie-indicatoren
Instrumenten die het mogelijk maken om te meten of de prestaties naar wens worden uitgevoerd, bijvoorbeeld het aantal uren dat werknemers een cursus volgen of het niveau van de opleidingen die ze behaald hebben. Deze instrumenten geven een indicatie van de situatie, zonder dat zij succes garanderen.

Prestatieloon
Beloning van arbeid op basis van de prestatie die geleverd is (PFP), bijvoorbeeld het stukloon dat een vergoeding geeft voor elke opgeleverde eenheid product. Deze prestaties vallen onder het in-role gedrag, d.w.z. het gedrag dat in de functieomschrijving is vastgelegd. Nadeel is dat mensen weinig tijd willen besteden aan het extra-role gedrag dat vaak nodig is voor de samenhang in een organisatie.
Het deel van het loon dat afhangt van de prestatie die geleverd is. Deze omschrijving sluit aan op de algemene omschrijving van prestatiebeloning.
 
Prestatienormen
Richtlijnen om te zorgen dat het gedrag van werknemers aansluit bij de strategie van de organisatie om de doelstellingen te halen.

Prijs
Een bedrag (of ander ruilobject) dat koper en verkoper overeen gekomen zijn om het eigendom van een product over te dragen [euro/stuk, euro/kg, euro/liter, euro/dozijn, etc., maar nooit euro].
Een bedrag dat een verkoper vraagt voor een product al voordat het product verkocht is (vraagprijs)
Een bedrag dat een koper biedt voor een product nog voordat de koop is afgerond (biedprijs)
In bepaalde situaties synoniem voor: aanschafprijs
In bepaalde situaties synoniem voor: optiepremie of optiekoers
In bepaalde situaties synoniem voor: inkoopprijs
In bepaalde situaties synoniem voor: verkoopprijs
In bepaalde situaties synoniem voor: verkrijgingsprijs of verwervingsprijs 
 
Prijsbundeling (pricebundling)
De verkoopprijs als twee of meerdere producten samen gekocht worden. {marketing}
Bijvoorbeeld: internet, bellen en TV in een pakket, all inclusive reis

Prijsdifferentiatie
Van prijsdifferentiatie is sprake als dezelfde leverancier op basis van onderhandelingen verschillende prijzen vraagt aan verschillende klanten. Bijvoorbeeld als een fabrikant van diervoedsel voor zijn producten aan supermarkten een lagere prijs vraagt dan aan dierenwinkels en dat bijvoorbeeld verpakt als kwantumkorting. Of als een ondernemer voor een incidentele order een prijs vraagt die gebaseerd is op differentiële kosten (dus extra kosten door die order), terwijl de reguliere klanten de volle prijs betalen op basis van een integrale kostprijs. {marketing}

Prijsdiscriminatie
Van prijsdiscriminatie is sprake als dezelfde leverancier verschillende prijzen vraagt op verschillende markten op grond van uiteenlopende afzetsituaties. Voorwaarde hiervoor is dat de markten gescheiden zijn, zodat de goederen niet via een omweg van de ene markt naar de andere stromen.{marketing}

Prijsresultaat
Nacalculatorisch: Achteraf gemeten verschil tussen de werkelijke aanschafwaarde van goederen of diensten in een bepaalde periode en de toegestane aanschafwaarde van die goederen of diensten: WH x (SP - WP) d.w.z. werkelijke hoeveelheid x (standaardprijs - werkelijke prijs).
De dimensieanalyse die hierbij hoort luidt:
*  grondstoffen: [kg/periode x (euro/kg - euro/kg) = euro/periode]. Zie voorts: bedrijfseconomische-modellen.nl grondstoffen {Kostencalculatie} .
*  arbeidsuren: [uren/periode x (euro/uur - euro/uur) = euro/periode]. Zie voorts: bedrijfseconomische-modellen.nl arbeid {Kostencalculatie}.
Voorcalculatorisch:Vooraf te verwachten verschil tussen de werkelijke aanschafwaarde van goederen of diensten in een bepaalde periode en de toegestane aanschafwaarde van die goederen of diensten. Omwille van de eenvoud wordt het voorcalculatorische prijsresultaat doorgaans gelijk gesteld aan € 0,-.
Misconceptie: prijsverschil [euro/stuk].
Analogie: zie efficiëntieresultaat.
 
Prijsverschil
Verschil in prijs van eenzelfde product bij twee leveranciers [euro/stuk].
Misconceptie: prijsresultaat [euro/periode].
Analogie: zie efficiëntieverschil.
 
Primaire betalingsmiddelen (of liquiditeiten)
Betalingsmiddelen die direct voor handen zijn, zoals giraal en chartaal geld (Bankwezen). Dit in tegenstelling tot secundaire betalingsmiddelen (of liquiditeiten) zie ook uitleg monetair.

Primitieve opslagmethode
Opslagmethode waarbij alle indirecte kosten in één percentage over de som van de directe kostenworden gelegd (meestal grondstofkosten en arbeidskosten); zie voor de handelsonderneming: www.bedrijfseconomische-modellen.nl {Kostencalculatie}.

Prioriteitsaandelen
Aandelen met een eerste recht bij winstdeling, liquidatie en recht tot benoemen van bestuurders (prioriteitsaandeel). {financiering}
Misconceptie: preferente aandeel: een prioriteitsaandeel heeft alleen betrekking op zeggenschap en is een preferent aandeel, niet alle preferente aandelen hebben zeggenschap bij bestuurders van de onderneming.

Probeerprijs (trial pricing)
Lage prijs om product te proberen bijvoorbeeld bij lidmaatschap sportclub, Telecomactie. Na een periode gaat het normale tarief dan wel in. {marketing}
Misconceptie: penetratieprijs: hierbij blijft de prijs structureel laag


Producent
Persoon of rechtspersoon (B.V. of N.V. of Stichting of Vereniging) die produceert, dat wil zeggen goederen of diensten koopt met de intentie deze te verkopen of te verwerken voor de verkoop. De persoon die koopt om de goederen of diensten te verbruiken is een consument.
Synoniemen: productiehuishouding of bedrijf.
Functie in het maatschappelijk verkeer. Een persoon of rechtspersoon kan zowel consument als producent zijn. Een huisarts is een persoon die op sommige tijdstippen van de dag produceert (als hij bijvoorbeeld spreekuur houdt) en op andere momenten van de dag consumeert (als hij bijvoorbeeld gaat eten). De huisarts kan dus twee functies vervullen {Micro-economie}.
 
Product
Een soort goederen met bepaalde kenmerken.
Een eenheid van een soort goed.
Voorbeeld: een onderneming maakt één product in een oplage van 1000 stuks. Soms zegt men dan dat de onderneming 1000 producten maakt, maar men bedoelt dan 1000 eenheden van dat product. 
Productief
Mate waarin een proces iets oplevert.
Mate waarin het productieproces de resultaten oplevert die je ervan verwacht. 

Product(vorm) concurrentie:
Concurrentie op het niveau van type product: bijvoorbeeld witbier vs pils. (Verhage) {marketing} 
zie ook uitleg soorten concurrentie

Product/ markt-expansiematrix  
Ansoff maakt onderscheidt in marktpenetratie (huidige markt, huidig product), marktontwikkeling( nieuwe markt met huidig product, productontwikkeling (nieuwe product voor huidige markt,en diversificatie (nieuwe markt met nieuw product) ,als mogelijke ontwikkelingen en groei van een onderneming {marketing}

Productdifferentiatie 
Realiseren van verschillen tussen eigen en concurrerende producten en diensten. Bijvoorbeeld door verschillende mogelijkheden bij een auto. {marketing}

Productie(proces)
Het toevoegen van waarde zoals dat in het gehele bedrijfsproces gebeurt.
Het toevoegen van waarde zoals dat op de fabricageafdeling gebeurt (productie staat dan naast verkoop).

Productiekosten
Kosten die samenhangen met de productie op de fabricageafdeling in bedrijven met stukproductie of massaproductie. Kijk voor een toelichting bij: bedrijfseconomische-modellen.nl [euro/periode] {Kostencalculatie} en {Interne Verslaggeving}.
Synoniem: fabricagekosten.

Productiviteit
Meting van het resultaat van een proces in relatie tot de inbreng (output in relatie tot input).
Kwantificering is mogelijk door de hoeveelheid productie (in geld gemeten of in natura) te delen door een maatstaf voor arbeid of kapitaal. Voorbeelden: arbeidsproductiviteit, kapitaalproductiviteit.
Synoniem voor arbeidsproductiviteit. 

Productleadership Concurrentiestrategie
Gebaseerd op voortdurende innovatie op basis van onderzoek en creativiteit en dus het hebben van een voorsprong tov concurrentie{marketing}

Productlevenscyclus 
Het verloop van de afzet of omzet gedurende de tijd dat het product of de dienst op de markt is in een lijngrafiek. Er worden veelal vijf fasen onderscheiden: introductie, groei, volwassenheid (rijpheid), teruggang, eindfase (Theodore Levitt) {marketing}.
zie ook Basisboek marketing.hoofdstuk 12

Productmix 
De mix van een product (of dienst) bestaande uit tastbare en ontastbare eigenschappen{marketing}
zie ook uitleg marketing

Pro-forma winstbegrip
Winstbegrip op basis van aangepaste spelregels, d.w.z. waar bepaalde posten die normaal in mindering komen op de opbrengsten nu nog niet verrekend zijn: EBIT, EBITDA, e.d.

Project
Een reeks activiteiten die binnen gestelde condities een vooraf bepaald resultaat moeten opleveren.
Een tijdelijke organisatie die door middel van een reeks activiteiten binnen gestelde condities een vooraf bepaald resultaat moet bereiken. 

Projectprofijt 
De in de toekomst te verwachte voordelen in termen van opbrengst, efficiency, effectiviteit en marktkansen voor de organisatie bij het uitvoeren van een project.{marketing}

Promotiemix:
Mengsel van reclame, sales promotion, Public Relations en persoonlijke verkoop {marketing}
synoniem: communicatiemix.
zie ook uitleg marketing.

Prospect 
Tot de doelgroep behorende organisatie of persoon. Potentiële klant of koper.{marketing}

Put-optie
Een put- optie is het recht om een aandeel te verkopen op een toekomstig tijdstip voor een prijs die nu reeds vast staat. De koper (zie call-optie) heeft bij het openen van de positie een premie aan de verkoper (de schrijver) betaald, maar de schrijver kan zijn recht om te verkopen natuurlijk weer aan anderen overdragen.

zie ook uitleg opties.

Afkortingen

PFP (Anglicisme): Pay for Performance (Afkorting) 
Salarisbetaling op basis van vergoeding voor het leveren van de afgesproken activiteiten (prestatieloon). Deze activiteiten vallen onder het in-role gedrag, d.w.z. het gedrag dat in de functieomschrijving is vastgelegd. Nadeel is dat mensen weinig tijd willen besteden aan het extra-role gedrag dat vaak nodig is voor de samenhang in een organisatie.

PSP (Anglicisme): Performance Share Plan (Afkorting) 
Het gaat daarbij om het toekennen van aandelen in plaats van opties op aandelen van het eigen bedrijf als extra beloning. Er zijn twee bijzondere soorten aandelen: Restricted shares (aandelen die worden toegekend als aan de prestatiecriteria is voldaan) en Matching shares (plicht om deel van de cash bonus om te zetten in aandelen van het eigen bedrijf en die vervolgens een aantal jaren te behouden).